Według zasad Ajurwedy, Wszechświat i wszystko co nas otacza składa się z pięciu żywiołów: przestrzeni, powietrza, ognia, ziemi oraz wody. Przejawiają się one jako charakterystyczne energie, nazywane doszami (dosha). To dynamiczne zasady, kontrolujące ciało, umysł i świadomość – trzy elementy, do których zrównoważenia powinniśmy dążyć. Dosze w Ajurwedzie można opisywać jako energetyczne siły natury, pomagające lepiej zrozumieć nie tylko otaczający świat, lecz również nas samych.
Każda dosza zawiera w sobie wszystkie pięć żywiołów, jednak w każdej z nich dominują dwa. Zupełnie tak samo jak żywioły, dosze znajdują się we wszystkim i wszystkich, jednak w różnych proporcjach. To właśnie dosze Vata, Pitta oraz Kapha stanowią swoisty fundament tradycji Ajurwedy. Znajomość dosz jest konieczna, by móc lepiej zrozumieć dalsze nauki, jakie przekazują praktykanci ajurwedyjscy.
Dosza Vata – charakterystyka
Dosza Vata to przewaga przestrzeni (eteru) oraz powietrza. To jednocześnie najsilniejsza dosza spośród wszystkich trzech energii biologicznych. Odpowiedzialna za ruch i komunikację między umysłem a systemem nerwowym, jest związana z kreatywnością oraz elastycznością. Nadzoruje ruch i dynamiczne procesy, które dzieją się w organizmie: przepływ powietrza, bicie serca, ruch tkanek oraz skurcze mięśni.
Główne obszary tej doszy w organizmie człowieka to m.in.:
- uszy;
- głowa;
- jelito grube;
- jama brzuszna.
Osoby, u których dominuje dosza Vata, zazwyczaj są bardzo szczupłe, raczej niskie lub bardzo wysokie i mają drobną budowę ciała. Ich skóra oraz włosy mają skłonność do przesuszeń. Tacy ludzie mają w sobie szereg pokładów kreatywności, a także są wysoce uzdolnieni pod kątem artystycznym. Otwarci na zmiany, spontaniczni, są bardzo przyjaźni w stosunku do reszty, jednocześnie są przeważnie introwertyczni.
W momencie gdy dosza Vata zostaje zakłócona, traci się poczucie entuzjazmu, radości oraz energii twórczej – zamiast nich zwiększa się uczucie niepokoju oraz strachu. Człowiek staje się niezdecydowany, ma tendencję do popadania w stany depresyjne. Zakłócenia doszy Vata obejmują także uczucie bólu, sztywności mięśni, łamania w stawach i poczucia rozdrażnienia. W momencie gdy nierównowaga Vaty jest naprawdę poważna, niegdyś radosne i towarzyskie osoby zaczynają wycofywać się w cień, unikając kontaktów społecznych.
Dosza Pitta – charakterystyka
Dosza Pitta stanowi przewagę ognia oraz wody. Reprezentuje energię transformacji i odpowiada za procesy trawienia oraz metabolizmu. Podstawową funkcją doszy jest biochemiczna transformacja żywności oraz jej energetyczne wykorzystanie na poziomie fizycznym, razem z przetwarzaniem myśli na poziomie percepcji mentalnej, zmysłowej. To właśnie Pitta reguluje temperaturę naszego ciała.
Główne obszary tej doszy w organizmie człowieka to m.in.:
- krew;
- żołądek;
- jelito cienkie;
- gruczoły potowe.
Ludzie z dominacją Pitty przeważnie charakteryzują się atletyczną budową ciała i średnim wzrostem. Ich karnacja jest jasna, a skóra ma tendencję do piegów oraz przebarwień. Włosy mają tendencję do szybkiego siwienia oraz wypadania. Osoby, u których dominuje ten typ doszy są bardzo często inteligentne i zdolne; mają predyspozycje do bycia pełnienia roli liderów – potrafią ciężko pracować i są wysoce ambitne.
Zakłócona równowaga tej doszy bardzo często daje poczucie wyższości, dumy i skłonności do egocentryzmu. Wśród objawów niezrównoważonej Pitty wymienia się również szybkie wpadanie w złość, a także chorobliwe odczuwanie zazdrości. Fizycznie osoby te mogą cierpieć z powodu bólów pleców, szyi oraz ramion. Często dochodzi u nich do uporczywych migren czy gorączek
.
Dosza Kapha – charakterystyka
Kapha stanowi połączenie ziemi oraz wody. To usposobienie energii miłości oraz współczucia. Odpowiada za budowę ciała, jego spoistość oraz odpowiednie nawilżenie. Dosza ta nawadnia wszystkie komórki oraz układy, nawilża skórę oraz stawy, a także utrzymuje odporność organizmu, chroniąc jego tkanki.
Główne obszary tej doszy w organizmie człowieka to m.in.:
- płuca;
- trzustka;
- żołądek;
- zatoki nosowe;
- klatka piersiowa.
Osoby, u których dominuje Kapha są zazwyczaj naprawdę silne i mają rozwiniętą budowę ciała, która obejmuje zwłaszcza rozłożystą klatkę piersiową. Tacy ludzie łatwo przybierają na wadze i nie przepadają za mokrą, deszczową pogodą. Charakteryzują się gładką i mocną skórą, mają grube, gęste włosy. Są oni przyjaźni i serdeczni; mają dobrą pamięć oraz tendencję do bycia stanowczymi i upartymi. Cenią sobie przede wszystkim rutynę, która daje im poczucie spokoju oraz stabilności.
W momencie zakłócenia równowagi doszy Kapha, człowiek zaczyna odczuwać złudne poczucie wygody, przez co staje się leniwy. Zwiększa się również poczucie chciwości i zawiści wobec innych. Wśród fizycznych objawów, jakie mogą dolegać osobie z niezrównoważoną doszą Kapha, wymienia się przede wszystkim cieroienie z powodu dolegliwości chorób układu trawiennego, zaparć, a także grypy oraz przeziębień.
Poznaj siebie z perspektywy Ajurwedy – test na Konstytucję
Według Ajurwedy, każdy z nas jest jedynym w swoim rodzaju połączeniem trzech dosz. Mimo niektórych podobieństw pomiędzy nami wszystkimi, w rzeczywistości jesteśmy w pełni indywidualnymi bytami. To, jacy jesteśmy, jak wyglądamy, a także jakie są nasze cechy psychofizyczne oraz sposób postrzegania otaczającej nas rzeczywistości można rozpatrywać w kontekście dosz, opisując je za ich pomocą. Każdy z nas ma bowiem w sobie wszystkie trzy dosze – zarządzają one różnymi procesami życiowymi. Jednak ze względu na to, że jednocześnie każdy z nas jest jedyny w swoim rodzaju, również proporcje dosz będą inne. Co za tym idzie, inne będą objawy nierównowagi i zalecenia Konsultanta Ajurwedyjskiego. Chcesz poznać swoją doszę? Wykonaj Test na Konstytucję Ajurwedyjską.
FAQ – NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA
1. Czy proporcje dosz ulegają zmianom?
Tak. Ajurweda uczy, że dosze ewoluują – ich proporcje zmieniają się w nas pod wpływem różnego rodzaju czynników zewnętrznych, środowiskowych. Na dosze ma wpływ niemalże wszystko: klimat, w jakim aktualnie przebywa osoba, sposób odżywiania, styl życia, praca, a także relacje z innymi osobami. W Ajurwedzie stale dążymy do zbalansowania dosz do pierwotnych proporcji. W tym celu warto przede wszystkim wsłuchać się w siebie i swój organizm. W DEVA Harmony możemy Ci w tym pomóc.
2. W jaki sposób dochodzi do nierówności dosz?
Każdy z nas ma swoje praktiri – urodzeniową konstytucję, jednocześnie stanowiącą unikalną proporcję trzech dosz. Ajurweda naucza, że jeżeli dosza wzrasta ponad naturalną, optymalną dla nas ilość, tworzy się wtedy środowisko, które może sprzyjać rozwojowi choroby. Dominująca dosza bardzo często wzrasta wtedy dużo szybciej niż pozostałe dwie, ponieważ mamy zwyczaj utrwalać oraz utrzymywac to, co zna się najlepiej. W przypadku gdy dosza zwiększy się w ciele, sugeruje się zmniejszenie jej w celu powrotu do równowagi. Co za tym idzie, także do zdrowia.
3. Czy suplementacja ziołami może pomóc w powrocie do zdrowia?
Tak – jednak powinny być one odpowiednio dobrane. Serdecznie polecamy skorzystanie z oferowanej przez nas indywidualnej konsultacji ajurwedyjskiej, prowadzone przez certyfikowanego konsultanta. Wprowadzimy Cię w tematykę Ajurwedy, określimy indywidualną konstytucję ciała, a także dobierzemy odpowiednie zioła ajurwedyjskie w celu wsparcia organizmu w równowadze dosz. Zapraszamy.